|
SPOR SOSYOLOJi Sosvoloii: Bir toplum birimidir. insanlan bir araya getiren toplumlan igerir. Sosyoloji: Sosyal olaylan, sosyal kurumlan, sosyal iliskileri, sosyal yapi ozelliklerini ve yapida ortaya gikabilecek degismeleri ele ahp inceleyen bilim dalidir. Sosyal Olav: Baslama ve biti§ noktalan belli olan ve toplum iginde meydana gelen birden fazia birey|J yada onlarin ilgilerini ceken bir olu§tur. Kisacabir sosyal olayin olusabilmesi igin gerekli ko§ullar §unlardir.
Ornek : Liverpeel ile Juventus arasmdaki macta meydana gelen olaylar toplumsal olaydir.
SPOR BARIS ELQiSl OLARAK KULLANILABJLJR Mi? Spor bans elgisi olarak kullanilabilir. lyi bir yonlendirmeyle toplumlarin kayna§masmi saglar. Politik durumlar ne olursa olsun her hangi iki ulke arasmda sportif faaliyetler olabilir. Sportopluma girdigi ilifkide turn ili§kileriyle yapildigi ortamm ve ko§ullarm aynasidir. SPOR BOS ZAMAN OLUSUMUDUR? YOKSA BJR MESLEKMJDJR? Spor bir meslektir; gunku topluma bir seyler kazandinr. Spor:
SPOR SAHALARINDAKi SALDIRGANLIGIN NEDENLERi :
1 J SPOR SOSYOLOJi Sosvoloii: Bir toplum birimidir. insanlan bir araya getiren toplumlan igerir. Sosyoloji: Sosyal olaylan, sosyal kurumlan, sosyal iliskileri, sosyal yapi ozelliklerini ve yapida ortaya gikabilecek degismeleri ele ahp inceleyen bilim dalidir. Sosyal Olav: Baslama ve biti§ noktalan belli olan ve toplum iginde meydana gelen birden fazia birey|J yada onlarin ilgilerini ceken bir olu§tur. Kisacabir sosyal olayin olusabilmesi igin gerekli ko§ullar §unlardir.
Ornek : Liverpeel ile Juventus arasmdaki macta meydana gelen olaylar toplumsal olaydir.
SPOR BARIS ELQiSl OLARAK KULLANILABJLJR Mi? Spor bans elgisi olarak kullanilabilir. lyi bir yonlendirmeyle toplumlarin kayna§masmi saglar. Politik durumlar ne olursa olsun her hangi iki ulke arasmda sportif faaliyetler olabilir. Sportopluma girdigi ilifkide turn ili§kileriyle yapildigi ortamm ve ko§ullarm aynasidir. SPOR BOS ZAMAN OLUSUMUDUR? YOKSA BJR MESLEKMJDJR? Spor bir meslektir; gunku topluma bir seyler kazandinr. Spor:
SPOR SAHALARINDAKi SALDIRGANLIGIN NEDENLERi :
1 a. m. Obligus externus b. m. Oblgus intercos talis c. m. Transversus abdominis d. m. Rectus abdominis e. m. Pyramidalis f. m. Quardratis lamborum Kann Kaslari: a. m. Trapezius b. m. Latissimus dorsi c. m. Levator scapula d. m. Romboideus major e. m. Romboideus major Sirt ve Omuz Kaslari : f. m. Deltoideus g. m. Supros pinatus h. m. infra spitanus i. m. Tres major i. m. Tres major Ekstremite Kaslari / a) Kollar Qst ekstenite b) Bacaklar alt ekstremite kaslari 1. Kol Kaslari 10
e. m. Gransversust horocisus Eksternsbrler a. m. Brachioradialis b. m. Extensor cappir c. m. Extensor carpiul d. m. Supinatorius e. m. Extensor pollius congus Ekstensorles a. m. Bicegs femor b. m. Semitendinosus c. m. Seninembranous J -J "J J Flexorter Exsternsonler a. m. Tricepsbradius b. m. Anceneus a. m. Bicepsbrachi b. m. Brachialis c. m. Coracobrac d. m. Pronatorteres ON KOL KASLARI e. m. Brachioradralis Flexorler a. m. Pranator teres b. m. Flexor carpi radialis c. m. Flexor carpi ulnaris d. m. Palmaris longus e. m. Flexor digitorum f. Super ficialis EL KASLARI Nia alt ekstremite kaslan : Oyluk Kaslan Kalca Kaslan a. m. Qluteus max b. m. Qluteus medis c. m. Qluteus minus d. m. Qluteus fernue e. m facalata a. b c. Flexorler Adduktorler m. Sarterius b. m. Addukler . m. Quadriseos magmus m. Gemois BACAK KASLARI Flexorler a. m. Qastrosmemius b. m. Popliteus c. m. Tibialis post Ekstusonler a. m. Tisialis ant b. m. Peroncus longus J AYAK KASLARI Ayakta bazi kaslar elde oldugu gibi sadece ayakta baslar, ayakta biter. Bazilan da yukanlardan gelip buralarda biter. NOT : Vucutta bulunan onemli kemiklerve sayilari:
11 5. Cocci vertebra : 3-4 Tane Aynca; ic elmacik ketgine tibia Dis elmacik kemigine Fibula Diz Eklemini Yapan Kemikler : a. Remus Menukus hangi kemiklerdendir? b. Tibia a. Femur c. Fibila - b. Tibia d. Fetella Rumerus kol kemigi Femur, diz kemigi Teres major kola ablukasyon yaptinr. Omuz eklemi hangi kemikler yapar. Claviiccula, rumerus, scapule Bisep omuzda on kolda bissepsion yaptinr, on kola flexsion yaptiran kaslarm hepsi ic gikintidan ba§lar. Flaxorler icten, extensbrler distan. Bayanlarda ki en buyuk kas m. Datisyus dorse luiglugun, en bnemli fleksoru cuadriseps uylugun en kuvvetli exstensoru cluteus maxsimus. SPOR FiZYOLOJi Kas Kasilmasi: Endimisyumla cevrili her kasin lifi binlerce miyofibrilden olusmustur. Her bir miyofibirlin iginde de yan yana yerle§mis 1500-2000 kadar myzoin ve bunlarm iki kati kadar miktarda aktin diye bilinen elemanlar mevcuttur, kalm olani (miyozin) ince olani (aktin)'dir. Elktro mikroskobu ile bakildigmda aktin ve miyozin organ ellerinin iki elin birbirine karsi gelen ve ic ige gegen parmaklan gibi yerlesmis olduklan gorulur. Myozin iplikleri koyu renkte, aktin ipligi ise acik renktedir. Yine elektromikroskopta dikkat edildiginde myozin flametlerinden (ipliklerinden) koken olan yan cikmtilar gorulur. Yan cikmtilar myozin flamentinin tarn ortasindaki ufak bir alanda yokturlar. iste kas kasilimi myozin bantmm bu yan cikintilanyla aktin flametleri arasmda ki etkilesme sayesinde meydana gelir. Myazin Bandi Aktin Yan Baglar ![]() Myazin ![]() Kas kasilimi olayinda aktinlerin, myozinlerin uzerine binmeleriyle bu acik renkteki kisim goztenemez hale gelir. Sonuca bakarak kas kasilmasi denilen aktinlerin miyozinler uzerine cekilmesi. SlNlR UYARIMI: Sinir uyanmi kasta kalsiyum depolarini uyarir, kalsiyum depolarmda kas kasilimi icin gerekli kalsiyum aciga cikar. Kalsiyum ise kas kasilmasinda gerekli olan elektriksel desarji ate§ler. 12 ATP=ENERJl ATP nin acik adi Adenozin Trifosfat Kas kasihmi icin vucudumuzda meydana gelen butun enerji ATP den soylanir. ATP sadece hareket olayinda degil hucresel elektrolit ah§ verisinde de kullanilir. ATP J \ Aerobik Ana Eorobik Qksijen Glikoz verilerdeki bir j Glikoz aciga gikar. takim yan unitelerden Saglanir "i SOLUNUM SiSTEMJNiN YAPISI Solunum sistemi akcigerlerden ve solurum yollarmdan olusur. Solunum yollari agiz ve burundan baslar, trakcaya (ona solunum borusu) devam eder. Gogus kemiginin Sternum hemen on kasmdan ikiye ayrilir. Sag ve sol bronslar diye olanlar giderek daha kuciik damlaciklara ayrilir ve akcigerin her tarafma oksijen gotururler. Akcigerler sayisiz (alvcol) denilen hava odaciklanyla doludur. Kanm oksijenlesmesi yani hava alis verifleri bu odaciklarla olur. Solunum olayi hayati bir olaydir. Dokular, organlar, oksijenlesmezse yasamda olmaz. Hava almamiz icin tenefftis almamiz lazimdir. Hava alma olayi beyinde ki solunum merkezince saglanir. Bu merkezin cahsmasini saglayan tek sey kandaki karbondioksit miktandir. Dakikada bir insan 11 ile 14 arasmda nefes ahr, ortalama 12 defa oksijen azhgmda bu sayi artar, tarn tersine azalir yasam icin gerekli olan oksijen ve karbondioksit kanda alyuvarlar (eritrosit) lere bagh olarak ta§mirlar, insan vucudunda ki kanda yakla§ik eritrosit 4,5 ile 5,5 milyon kadardir. Bir eritrosit kemik iliginden yapilir ve yaklasik 120 gun ya§ar. EKSERSiZLE OLAN SOLUNUMSAL DEGISiKLiKLER : Eksersizin hemen baslangicmda solunum dakika sayisi artar. Cunku organlarm oksijene ihtiyaci var. Solunum dakika sayisi artarken volum (hacim) dede bir artis olur. Solunum sayisi eksersiz muddetince giderek artar ama bir yere kadar artar. Aslinda daha da artacaktir ama dola§im sistemi buna miisaade etmez. Cunku gelen oksijeni tasiyabilecek kadar kan hiicresi ve kan smirhdir. O halde sporcularda performansi smirlayan etken dola§im sistemidir. Akcigerde eksersizle birlikte kan damarlannda genisleme ve kan akim hizmda artma gorulur. Surekli spor yapanlarda istirahat ile eksersiz ani solunum cok farkli degildir. Ancak maksimal zorlayacak bir eksersizde biraz artar. DOLASIM SiSTEMi : Kanm kalpten cikip akcigerlere gelip burada temizlenip tekrar kalbe doniip oradanda ihtiyaca olan organlara goturen damarlan iceren sistemlere dola§im sistemi denir. Hemoglobin (hb) eksersiz anmda kanm hemoglobin miktan artar ayrica hemoglobinin oksijene olan ilgisi artar buna afinite denir. Eksersizde damar disina bir miktar serum ?ikisi olur. Bunun nedeni o an icin gerekli olmayan maddeler bertaraf edilir. Geriye oksijeni tasimakia gorevli elitrozitlerin orani artar, ama eksersiz uzadikca damarlarm disina ?ikmis olar serum geriye doner. Kanda eksersizle beraber ak yuvarlar hucresi de artar. Kanda eksersizle beraber qlukagon, kortizol ve geli§me hormonu (qrovult hormonu) artar. Kan basmci (tansiyon) kalbin her atimmda elastik olan damar duvarma yaptigi basinctir. Kani butun vucuda gonderen damar Aort damandir. Kalbin Vuru |