|
Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Kurumsal Üniversite-Sanayi İlişkileri Prof. Dr. Olkan Çuvalcı1 1.Giriş Günümüzde ülkelerin uluslararası rekabet edebilirliğinin düzeyi, rekabet alanlarında o ülkenin yeni bilgi ve teknoloji üretebilme kapasitesi ile doğru orantılı olarak değişmektedir. Yeni bilgi ve teknolojilerin üretim alanları şüphesiz birinci planda üniversiteler, Kamu Ar-Ge Merkezleri ve Ar-Ge ve inovasyonu bir kültür haline getirmiş ciddi Ar-Ge bölümleri olan profesyonel şirketlerdir. Yeni bilgilerin kullanıma sunumu ise ancak bu bilgilerin sanayi tarafından ürüne dönüştürülmesi ile gerçekleşmektedir. Bu bağlamda Dünya çapında bir model olan Üniversite- Sanayi işbirliği modelinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu ikili işbirliğinin bir diğer modeli olan ve gelişmekte olan ülkelerde daha yaygın olarak kullanılan Kamu - Üniversite - Sanayi- işbirliği olup bu model, bilginin üretildiği yer olan üniversiteler, bu bilginin ürüne dönüştürüldüğü yer olan sanayiyi ve bu ikili arasındaki işbirliğinin gerçekleşeceği ekosistemi oluşturmak için gerekli ekonomik destekleri sağlayan ve yasal düzenlemeleri yapan devleti bir araya getirmektedir. Günümüzde bu üçlü işbirliğinin en güzel uygulaması ve yansıması Teknokent' lerdir.Teknokentler her kesimden (Üniversite - Sanayi- vb.)girişimcilere kucak açan, ileri teknolojinin, Ar-Ge' nin, inovasyonun, ulusal ve uluslararası rekabetin, girişimciliğin en üst düzeye ulaştığı, Kamu - Üniversite ve Sanayiyi birleştiren ülke ekonomisine katma değer üreten en önemli ekosistemler olma yolunda ülkemizde hızla gelişmektedir.22 Mart 2004 tarih ve 2004/ 7127 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilen Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TTGB), 30 Nisan 2004 tarih ve 25448 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Teknokent, KTÜ Kampüsü içerisinde 21.904,71 m2lik bir alana sahip olup, bu alanda 6000 m² kapalı alan mevcuttur. 2015 yılı Temmuz ayı itibarıyla doluluk oranı % 90'a yaklaşmıştır. Bu makalede Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin mevcut durumu ve Ar-Ge potansiyeli tanıtılmaktadır. 2.Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin Kuruluşu ve Yönetici Şirketi Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi; Karadeniz Teknik Üniversitesi önderliğinde Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası, Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği, Trabzon Ticaret Borsası, Karadeniz Sanayici İş Adamları İlim Adamları Araştırmacılar ve Yöneticiler Derneği (KASİYAD), Karadeniz İş Adamları Derneği (KARGİD), ATİGEN-CELL Teknoloji Özel Sağlık Hizmetleri Ticaret ve Sanayi AŞ ve Hekimoğlu Döküm Sanayi Nakliyat ve Ticaret AŞ’ nin ortak girişimi ve katkılarıyla kuruluş başvuru dosyaları hazırlanmıştır. Hazırlanan başvuru dosyası T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü’ ne sunulmuştur. Değerlendirme Kurulunun uygun görüşlerine dayanarak 22 Mart 2004 tarih ve 2004 / 7127 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilmiş, 30 NİSAN 2004 tarih ve 25448 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu tarihte tespit edilip yürürlüğe giren Trabzon TEKNOKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni kampüsü içerisinde eski orman fidanlığı olarak kullanılan sahada 18.396 m²’lik bir alana sahiptir. Bölge ilanının ardından Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş., Bakanlığımızın onayı ile Trabzon Ticaret Sicil Memurluğu’nda 10 Ağustos 2004 tarihinde 13384 sicil no. su ile tescil ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nin 18.08.2004 tarih ve 6117 sayılı nüshasında ilan edilmiştir. Bölgenin yönetilmesi ve işletilmesinden sorumlu Yönetici Şirketimiz ilimizin önemli kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin bir arada olduğu 8 kurum ve kuruluşça güçlü bir yapılanma ile oluşturulmuş ve koordineli bir şekilde hizmet vermektedir. 2011 yılı Ağustos ayında Trabzon Büyükşehir Belediyesinin de yönetici şirketimize ortak olması ile şirketimiz daha güçlü bir yapıya kavuşmuştur. Tablo 1. Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş.
18.08.2004 tarihinde kurulmuş olan Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici AŞ’nin kurucu yönetim kurulu üyeleri Tablo 2’de verilmiştir. Tablo 2. Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş. Kurucu Yönetim Kurulu
Bölgemiz idari bina, kuluçka merkezleri, sosyal tesisler ve altyapı inşaatlarına ait projelerin tamamlanması ve gerekli onayların alınmasının ardından 2006 yılı Temmuz ayında başlanan inşaat 2010 yılı haziran ayına kadar sürmüştür. ![]() Fotoğraf 1. Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi İnşaatı Temel Atma Töreni (2006) 2010 yılı Haziran ayı itibarıyla inşaatımızın tamamlanması ardından resmi açılışımız yapılmış ve girişimciler binamıza yerleştirilmeye başlanmıştır. Bölgemizde Hizmet verecek olan idari bina, kuluçka merkezleri, sosyal tesisler binası toplam 4.000 m2 kapalı alana sahip olup girişimcilere tahsis edilebilecek 15 m2 ile 45 m2 arasında değişen ebatlarda 66 adet ofis, toplantı salonu, konferans salonu, kafeterya, restoran gibi bölümler yer almaktadır. ![]() Fotoğraf 2. Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Açılış Töreni (2010) Hücre tedavileri üzerine yürüttüğü Ar-Ge projelerini Teknoloji Geliştirme Bölgemiz kapsamında yürütmek için başvuru yapan ATİGEN-CELL Teknoloji Özel Sağlık Hizmetleri Ticaret ve Sanayi AŞ’ nin Bölgemiz kapsamına alınabilmesi için Ar-Ge laboratuvarının Kanun gereği Teknoloji Geliştirme Bölgemiz alanı içerisinde bulunması gerektiğinden 2007 yılında Bölgemize ek alan dahil edilmesi gündemimize gelmiştir. Ar-Ge konusu ile ilgili Dünya standartlarında bir laboratuvara ve GMP lisansına sahip olan şirketin bölgemiz içerisinde faaliyet göstermesi bölgemiz adına iyi bir gelişime olacağı düşünülmüştür. Bölge alanının genişletilmesi ile ilgili olarak T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ na yapılan ilave alan başvuru dosyamız da kabul edilmiş olup 11.05.2007 tarih ve 2007/12097 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilmiş ve 20.05.2007 tarih, 26527 sayılı resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu tarih itibarıyla Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi alanı 20.430 m² ye ulaşmıştır. Mevcut Teknoloji Geliştirme Bölgemiz arazisi üzerinde Yönetici AŞ’ nin kullanacağı akademik, ekonomik ve sosyal birimlerin bulunacağı idari binalarımız inşaatının tamamlanmasına kadar, ATİGEN-CELL Teknoloji Özel Sağlık Hizmetleri Ticaret ve sanayi AŞ’ nin yapımı tamamlanmış olan laboratuvar binasından bir idari ofis, bir toplantı salonu ve iki işliğini yönetici şirketimizin kullanımına açılması ile kısa zaman içerisinde ilimiz ve bölgemiz için hizmet vermeye başlama imkanınakavuşulmuştur. 01.01.2008 tarihinde ATİGEN-CELL Teknoloji Özel Sağlık Hizmetleri Ticaret ve sanayi AŞ’ nin bölgemiz kapsamında faaliyete geçmesi ile Trabzon Teknokentinde faaliyet başlangıcı 01.01.2008 olarak gerçekleşmiştir. 2010 yılında ana binamızın inşaatının tamamlanarak kullanıma açılmasından sonra yeni girişimcilerin kabulü yapılabilmiş ve faaliyetler hız kazanmıştır. Özetle 2008 yılında faaliyete başlayan Trabzon Teknokent 2010 yılına kadar 2 firma ile faaliyet sürdürmüştür. 2010 yılında inşaatı tamamlanan 4.000,00 m2 ana binamızın da dahil olmasıyla 6.000,00 m2 kapalı alana sahip olmuş ve tam manası ile faaliyete geçilmiştir.Trabzon TGB' ye ek alan olarak ilan edilen alan Bölge alanımıza yaklaşık 100 m mesafede olup Bölge alanımızla bitişik olmayan ayrı bir parça olduğundan ve yine ek alan büyüklüğü ile ek alan üzerindeki binanın kapalı alan büyüklüğü o gün geçerli olan mevzuatlar kapsamında E= 0,40' ı aştığından imar planları yapımı aşamasında engel teşkil etmiştir. Bu gerekçe ile her iki alanı birleştirecek şekilde sınır değişikliği yapılması ihtiyacı doğmuştur. Bu kapsamda Yönetici Şirketimizce ilgili mevzuatlar çerçevesinde gerekli başvurular yapılmıştır. Bu çalışmalar sonrasında sınır değişikliğimiz, Bakanlar Kurulunca 2012/3800 sayılı kararınca tespit edilmiş 20 Ekim 2012 tarih ve 28447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Sınır değişiklinden sonra toplam alan % 7,40 artarak 21.904,71 m2 olmuştur. Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici AŞ'nin 24.01.2014 tarihli olağan genel kurul toplantısına kadar değişik dönemlerdegörev yapmış yönetim kurulu üyeleri, göreve başlama tarih sırasına göre Tablo 3'te verilmiştir. Tablo 3. Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici AŞ Yönetim Kurulunda Önceki Dönemlerde Görev Almış Yönetim Kurulu Üyeleri
Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici AŞ'nin kuruluşundan bu güne kadar görev yapanyönetim kurulu başkanları Tablo 4’te verilmiştir. Tablo 4. Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici AŞ Yönetim Kurulu Başkanları
2015 Yılı Haziran ayı itibarıyla halen görevde bulunan yönetim kurulu ise Tablo 5’de verilmiştir. |