Doğal uyarıcı ile koşullu uyarıcının birlikte verilişi beş değişik işlem yolu ile olabilir
|
UYGULAMASI Deneyler yapılır ve tartışma ortamı sağlanır. Deney: Katıların genleşmesi; Demir Halka ve Demir top. Isı kaynağı tutacak. Oda sıcaklığında topumuz halkanın içinden rahatlıkla geçebilmektedir. Demir topumuzu bir miktar ısıtırsak. Neler gözlemleriz? 3. Aşama (Mücadele): Öğrencilerin düşüncelerini sorguladığı karşılaştırdığı ve değiştirdiği aşamadır. Bu aşamada verilmek istenen kavram öğretmen tarafından verilir. UYGULAMASI Kısa tekrar aşaması; Genleşmenin ne olduğunu kısaca tekrar edilir. 4.Aşama (Uygulama): Yeni kazanılan bilginin başka durumlara öğrenciler tarafından uygulanması aşamasıdır. Bu problem çözme, konu hakkında kompozisyon yazma, günlük hayattaki olaylarla bağlantı kurma faaliyetlerinden yararlanarak yapılabilir. Bu aşamanın önemi yeni kavramların pekiştirilmesini amaçlamaktadır. UYGULANMASI Uygulama aşaması, Öğrencilerin konuyu günlük yaşama uygulamalarını sağlamak.
JEAN PİAGET Çocuklar yalnızca kendi keşfettikleri şeyleri gerçek anlamda kavrayabilirler. Onlara bir şeyleri şipşak öğretmeye kalkıştığımızda, bunları kendilerinin yeniden keşfetmelerini engellemiş oluruz. Piaget'e göre zihin bilgiyi islerken özümleme (assimilation), uyma (accommodation), dengeleme işlevlerini gerçekleştirmektedir. Çevresiyle etkileşim içinde olan öğrenci bilişsel gelişim süreci içerisinde, zihninde kendi dünyasını kurar ve kişisel yaşantıları, bilgiyi algılama ve yorumlama sonucunda zihinsel yapısını inşa eder. Bireyin bilişsel gelişimiyle çevresini ilişkilendirmiştir, dahası bilginin bu ilişkiden doğduğunu; bilginin bireyin kendisi tarafından bilinçli ve etkin bir şekilde oluşturulduğunu belirtmiştir. Öğrenmenin temeli keşfetmektir. Anlama, adım adım etkin bir katılım yoluyla oluşturulur. Düşünce etkinlikten doğar; etkinlik içselleştirilir ya da zihne yerleştirilir ve düşünce gelişir. Öğrenme sürecinde zihin her zaman aktif ve organize haldedir. Sınıfta yapılan aktiviteler öğrenme açısından önemlidir. F  en bilimlerine en büyük katkısı, öğrenme ortamında somut (concrete) materyalleri kullanma ve araştırmaya dayalı öğrenmeyi teşvik etmesidir.BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME (BRUNER)
Bruner’in öğrenme teorisinin dört ana direği: -Öğrencinin öğrenmeye hazır olmalıdır. -Yapılandırılmış ve öğrencinin kolayca alabileceği (öğreneceği) bilgiler verilmelidir. -Öğretilecek konular, öğrencilerin seviyesine göre yapılandırılmalıdır. Öğrenmeyi zorlaştırmamak gerekir. Öğrenilecek malzemenin etkili bir şekilde ardışık olarak sunulmalıdır. -Öğrenmede pekiştireçler kullanılmalıdır. Buluş Yoluyla Öğretme Temel Özellikleri 1) Bilgi hazır olarak verilmez, öğrencinin araştırıp bulması hedeflenir. 2) Öğrenilen bilgiler yeni durumlara transfer edilebilir. 3) Tüme varım yolu izlenir. 4) Zaman alıcıdır. 5) Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmede etkilidir. 6) Öğrencilerin problem çözme yeteneğine dayanır. 7) Öğretmen, öğretime dikkat çekecek bir problemle başlar, çözüme götürücü örnekler verir,hedef dışı etkinliklerde öğrenciyi uyarır. 8) Öğretmen önbilgileri verir. Öğrenci kavram ve genellemelere kendi ulaşır. Yapılandırılmamış Buluş : planlanmamış, doğal bir ortamda kavramları, ilkeleri, bir problemin çözümünü bireyin kendi kendine bulmasıdır. Yapılandırılmış Buluş: Öğretmen kazandırılacak hedef ve davranışları belirler. Sorular sorarak öğrencilerin ellerindeki verileri analiz etmelerine ve sonuca ulaşmalarına yardım eder. Öğrencilere ilk anda şaşırtıcı gelen ve onları düşünmeye sevk eden sorular sorulur. Buluş Yoluyla Öğretim Yaklaşımının Üstün Yönleri 1- Öğrencilerin bilimsel düşünme becerileri gelişir. 2- Öğrenciler problem çözme becerileri gelişir. 3- Öğrencilerin etkili ve kalıcı öğrenmesi sağlanır. Buluş Yoluyla Öğretme Yaklaşımının Yetersiz Yönleri 1- Dersi planlama daha çok zaman alır. 2- Uygun örneklerin seçimi için daha çok araştırma gerekir. 3- Öğretmen dersi iyi organize edemezse öğrencilerde yanlış ve eksik öğrenmeler oluşur. 4- Kalabalık sınıflarda uygulanması zorlaşır. ANLAMLI ÖĞRENME Ausubel’in “anlamlı öğrenme” (meaningfull learning) teorisi, bilgilerin öğrenciye sunularak kazandırılmasıdır. Anlamlı Öğrenmenin Başlaması İçin: 1- Öğrenilecek bilgiler kendi içinde bir bütünlük ve anlamlılık taşımalı; 2- Anlamlı öğrenme için öğrencide olumlu yönde hazırlık olmalıdır. Hazırlanmış Bilgilerin Öğrencilere Sunularak Öğrenilmesinde şu hususlar yer alır: 1- Anlamlı öğrenmede; öğretmenin konuyu açıklaması yanında öğrencinin ilgili konuda düşüncelerini, takıldığı noktaları, yeni bilgiler arasındaki ilişkileri ve sonuçları ortaya çıkarması istenir. 2- Ağırlık anlatım ve konuşmadadır, fakat bol örnek kullanılmalıdır. 3- Tümdengelim düşünme yolu kullanılır. Genel ilke ve kavramlar önce, ayrıntılar bunlara bağlı olarak açıklanır veya gruplanır. 4- Mantıklı bir süre içinde gerçekleşir. Açıklanacak konu, bütünlük içinde ve konuyu oluşturan unsurların birbirileriyle ilişkileri görülecek şekilde sıralanmalı ve işlenmelidir. Anlamlı Öğrenme: Verilmek istenen bilginin tıpkısı gibi değil, yeni bilginin zihinsel yapıda isimlendirilmesidir. Zihindeki yapıyı oluşturmak için isteyerek yapılan bir çabadır. Öğrenme cisim ve olaylar ile doğrudan deneyimle gerçekleşir. Önceki bilgi ile yenisi arasında etkili bağ kurmadır. Ezbere Öğrenme: Verilmek istenen bilginin tıpkısı kazandırılır; yeni bilgi zihin yapısında isimlendirilmez. Zihinde var olan bilgi ile yenisi arasında istekli bir çaba yoktur. Öğrenme cisim ve olaylar ile doğrudan deneyim sonucunda gerçekleşmez. Önceki bilgiler ile yenisi arasında etkili bir bağ kurulamaz. GAGNE Öğrenme, insanın beyninde gerçekleşir. Öğrenmede iç faktörler de dış faktörler kadar önemlidir. İç faktörler: -Daha önce öğrenilmiş olan bilgiler, -Zihinsel beceriler -Bilişsel stratejiler -Duyuşsal özellikler Gagne, beş ana öğrenme kategorisi (öğrenme ürünü) belirlemiştir: Sözel bilgiler: İsimler, kavramlar, özellikler, fonksiyonlar vs. Zihinsel (entelektüel) beceriler Bilişsel stratejiler: Her bireyin öğrenirken, hatırlarken, problem çözerken kullandığı kendine has yöntemler. Psikomotor beceriler: Ayakkabı bağlama, bisiklete binme, araba kullanma, ev aletlerini kullanma. Gerekli bilgi ve bedensel olgunluk şarttır. Tutumlar: Olaylara, kişilere, nesnelere karşı vaziyet alış. Gagne, Entellektüel Becerileri Basitten Karmaşığa Doğru Sıralıyor 1. İşaret öğrenme. Şartlı refleks, korkular.. 2. Uyaran-davranım arasında bağ kurma. Operant koşullanma 3. Basit zincirleme. Uyaran-tepki bağlantısını otomatikleştirme. Yazı yazma, araba kullanma. 4. Sözel bağ kurma, konuşma, şiir ezberleme 5. Ayırt etmeyi öğrenme. Farklı anahtarlar, farklı trafik ışıkları, farklı tepkiler 6. Kavram öğrenme, sınıflama yapabilme 7. İlke ve ilişkileri öğrenme 8. Problem çözme. Gagne, Teorisi Dokuz Öğretim İlkesi Ve Bunlara Uygun Bilişsel Olgular Belirlemiştir 1. Dikkat etme (algılama) 2. Öğrenmenin amaçları hakkında bilgi toplama (ümitler, beklentiler ne?) 3. Daha önceki öğrenilenleri hatırlatarak uyarma (tekrar uyarma) 4. Yeni uyaranları sunma (seçici algılama) 5. Öğrenmede rehberlik etme (semantik kodlama) 6. Performansı ortaya çıkarma 7. Geribildirim verme (pekiştirme) 8. Performansı değerlendirme 9. Akılda tutmayı ve bilgi transferini geliştirme (genelleme) Gagne’nin Öğrenme Prensipleri 1. Farklı öğrenme hedefleri için farklı öğretimler gerekir. 2.Öğrenme ortamlarını oluşturarak, öğrenmenin öğrenen üzerinde gerçekleşmesi sağlanmalıdır. 3. Her öğrenme sonucu için özel öğretim işlemleri yapılmalıdır. 4. Öğrenme sıralaması, zihinsel becerileri ve öğretimin mantıklı bir sıraya konulması için gereklidir. Gagne, Öğrenmede Öğretim Teknolojilerinin Rolüne Şöyle İşaret Etmiştir * Dikkat çek – Bilgisayarları kullan * Hedefleri bil – soru sor * Önceki öğrendiklerini hatırla, gözden geçir * Uyaranları sun * Öğrenmeye rehberlik et, örnekler ver * Performansı ortaya çıkar – öğrencilerin farklı örnekler vermelerini iste * Geribildirim ver – verilen örneklerin doğru olup olmadıklarını kontrol et * Öğrenilenleri değerlendir – puanla ve teşvik et * Öğrenmenin kalıcılığını ve yeni alanlara transferini sağla. HÜMANİST (İNSANCIL) YAKLAŞIM Çağdaş bir psikoloji akımıdır. Bu ekol psikolojinin insan boyutu ve psikoloji teorisinin insan bağlamı ile ilgilidir. Hümanistik yaklaşımın kökleri varoluşçu düşünceye dayanır Bu yaklaşımın öncüleri; Rogers, Maslow, Sartre, Charolette, Bühler, Frankl, Binswagner’dir. Kişilik gelişimi açıklanırken, benlik yapısı üzerinde durulmaktadır. Benlik Yapısını Oluşturan Etmenler Özben: Biyolojik kökenli gerçek içsel yaşantılar kaynaklarını Özben’den alırlar. İnsanların tümü özbenleri açısından bazı yönleri ile birbirlerine benzerlerken, bazı yönleri ile de birbirlerinden ayrılmaktadırlar. (yeme, içme, cinsel gereksinimler gibi fizyolojik özellikler; sevilme güven duyma başarılı olma gibi psikoljik özellikler açısından tüm insanlar birbirine benzer. Müzik resim sözel yetenekler gibi kişisel özellikler açısından da farklıdır.) Özben yapı olarak kötü değil iyiye yöneliktir. Kötü tutumlar temel gereksinimlerin doyurulmaması ve engellenmesi sonucunda oluşurlar. Özben’i cesaretlendirmek ve gerçekleşmesine uygun bir ortam sağlamak gerekir. Benlik Tasarımı: Kişinin kendini algılayış biçimidir. Dinamik bir yapıya sahiptir. Doğuştan başlayan bir süreç içinde değişmeler geçirerek biçimlenmektedir. ROGERS’İN EĞİTİM ANLAYIŞI
Rogers’a Göre Ruh Sağlığına İşaret Eden Ölçütler
Abraham MASLOW İ  htiyaçların Hiyerarşisi Kuramı
Bu basamaklar;
Genel olarak bir alt basamaktaki ihtiyaçlar(gereksinmeler) doyurulmadan bir üst basamağa geçilmez dedik. Ancak, burada yapılan eleştirilerden birisi,bunun her zaman böyle olmadığı ve kişiden kişiye değiştiği yönündedir. Maslow’dan sonra bu kuramı yorumlayan Yoshio Kondo ya göre; birey bütün düzeylerdeki ihtiyaçlara aynı anda sahip olabilir,ancak,göreli önemleri kişinin yaşam standardına göre değişebilir. Kendini Gerçekleştirenlerin Özellikleri
TAM ÖĞRENME Okulda öğrenme kuramı ya da tam öğrenme modeli,ek zaman ve öğrenme olanakları sağlandığında,hemen hemen tüm öğrencilerin okullarda öğretilmek istenen tüm yeni davranışları öğrenebileceğini ileri sürmektedir. Bloom’a göre; insanlar arasında zihinsel güçler bakımından doğuştan gelen bazı farkların bulunduğunu inkar edilemez. Ancak bunlar eğitimin ürünü olarak sonradan meydana getirilmekte olanların yanında hemen hemen bir hiçtir. Okulda öğrenmeyi birçok faktör etkilemektedir.Bunların bir bölümü öğrencinin olgunlaşma düzeyi,genel yeteneği,öğretmenin kişilik özellikleri, ailenin sosyo-ekonomik statüsü gibi öğretme-öğrenme süreciyle doğrudan geliştirilemeyecek faktörlerdir.Diğer bölümü ise öğrencilerin dersle ilgili ön öğrenmeleri; ilgisi,tutumu,başarılı olabileceğine olan inancı,öğretim hizmetinin niteliği gibi okullardaki öğretme-öğrenme süreci yoluyla değiştirilebilir değişkenlerdir. Eğitimin,dolayısıyla da okulların etkililik ve verimliliğini en yüksek düzeye çıkarabilecek koşulları belirlemeye çalışan tam öğrenme modelinin üç temel değişkeni vardır.  1.Öğrenci nitelikleri2.Öğretim hizmetinin niteliği 3.Öğrenme ürünleri |
